대맥(大麥)[동의보감]

2022. 9. 17. 00:15[동의보감]/탕액편(湯液編)

대맥(大麥)[동의보감]

 

 

 

 

보리

 

이명 : [겉보리] [것보리]

학명 : Hordeum vulgare var. hexastichon (L.) Asch.

분류군 : Gramineae(벼과)

일명 : ムギ(Mugi). O-mugi

영명 : Barley, Common Barley, Nepal Barley

漢名 : 大麥(대맥 / 큰대, 보리 맥)

 

잎은 호생하며 넓은 선상 피침형으로 뒤로 젖혀지지 않고 폭 10-15mm이며 녹색바탕에 다소 흰빛이 돌고 밑부분이 원줄기를 둘러싸는 엽초로 된다. 엽설은 짧으며 엽초는 녹색이고 털이 없다.

 

꽃은 4-5월에 피며 수상화서는 길이 5-8이고 소수가 3개씩 화서축 좌우에 달리므로 6개의 줄로 나타나며 소수는 1개의 꽃으로 된다. 포영에는 2맥이 있고 호영 끝에 까락이 있거나 없으며 수술은 3개이다.

 

줄기

높이 1m정도 자라며 원줄기는 속이 비고 원주형이며 마디가 높고 마디사이가 길다.

 

원산지

한국

 

분포

재배작물로서 전국에 분포한다.

 

형태

2년생 초본

크기

높이 1m 정도

 

 

 

 

 

 

이용방안

 

주요 재배작물중의 하나로서, 식용한다.

과실은 大麥(대맥), ()은 대맥갈, 發芽(발아)穎果(영과)麥芽(맥아), 幼苗(유묘)大麥苗(대맥묘)라 하며 약용한다.

 

大麥(대맥) -

 

대맥의 주요성분은 전분과 단백질이다. 건조된 大麥粒(대맥립)에는 전분 60-68%,

pentosan 8-12%, cellulose 4-5%, lignin 4%, 질소함유물 7-14%, ether 추출물 2-3%,

灰分(회분) 2-3%가 함유되어 있다. 종자에는 phosphatidyl serin, phosphatidylcholine,

phophatidylethanolamine, phosphatidine()sterol() 및 그 ester, glycoside

이 함유되어 있다. 이 외에 지방산이 함유되어 있는데, 그 주된 것은 palmitin(),

stearin(), olein(), linol()이다. alantoin도 함유되어 있다.

 

약효 : 和胃(화위), 寬腸(관장), 利水(이수)의 효능이 있다. 食滯(식체), 消渴(소갈), 下痢

(하리), 小便淋痛(소변임통), 消腫(소종), 화상을 치료한다.

 

용법/용량 : 30-60g을 달여 복

용하거나 볶아서 분말로 만들어 복용한다. <외용> 볶아서 갈아 가루로 바르거나 또는 煎液

(전액)으로 씻는다.

 

대맥갈(大麥秸) - 消腫(소종), 利濕(이습), 理氣(이기)의 효능이 있다. 소변불통에는 오래

된 대맥갈을 진하게 달여 자주 복용한다.

 

麥芽(맥아) -

 

겉보리의 종자를 발아시켜서 건조한 것이다.

성분 : 맥아에는 amylase, invertase, vitamin B, 지방, 燐脂質(인지질), dextrin, 맥아당,

포도당 등이 함유되어 있고 또 gramine이 함유되어 있다.

 

약효 : 소화촉진, 和中(화중), 下氣(하기), 強壯(강장)의 효능이 있다. 소화불량, 복부팽창

, 식욕부진, 구토, 설사, 乳脹不消(유창불소)를 치료한다.

 

용법/용량 : 9-15g을 달여 복용한다. 丸劑(환제), 散劑(산제)로도 복용한다.

 

大麥苗(대맥묘) -

 

약효 : 諸黃(제황)을 치료하고 소변을 ()한다. 짓찧어서 생즙을 내어 매일 먹는다.

울에 얼굴, 손발이 트는 데는 달인 즙으로 씻는다.

 

유사종

쌀보리(var.nudum HOOKER fil.): 영과가 잘 떨어진다.

 

특징

주요한 재배작물의 하나이다.

 

 

 

 

 

 

학명 Hordeum vulgare var. hexastichon (L.) Asch.

Fl. Brandenburg 1: 873.

 

 

국명 보리

1) 한국식물명고 (이우철, 1996)

2) 조선식물향명집 (정태현, 도봉섭, 이덕봉, 이휘재, 1937)

3) 대한식물도감 (이창복, 1980)

1. 것보리

1) 우리나라식물명감 (박만규, 1949)

2. 겉보리

북한명

외국명 영문명

Barley, Common Barley, Nepal Barley?

일본명

ムギ

 

 

 

 

Hordeum vulgare L. f. hexastichon ( L. ) M.Hiroe

Pl. Basho's & Buson's Hokku Lit. 8(2): 130 (1973).

8(2): 130 (1973) 0

Original Data:

Notes: H. hexastichon

 

 

 

 

 

출처:국가생물종지식정보시스템.국가표준식물목록.IPNI

 

Hordeum vulgare var. hexastichon (L.) Asch. 異名

 

正名Hordeum vulgare Linn. 大麥

 

 

대맥(大麥)

Hordeum vulgare Linn.

 

 

이명(異名)

 

Hordeum sativum var. vulgare (L.) K. Richter

Hordeum hexastichon L.

Hordeum hexastichum L.

Hordeum irregulare Aberg & Wiebe

Frumentum hordeum E.H.L.Krause

Frumentum sativum E.H.L.Krause

Hordeum tetrastichum Stokes

Hordeum polystichon var. vulgare (L.) Döll

Hordeum vulgare f. hexastichon (L.) M.Hiroe

Hordeum gymnodistichum Duthie

Hordeum heterostychon P.Beauv.

Hordeum macrolepis A.Braun

Hordeum vulgare var. zuleichatae Omarov

Hordeum vulgare var. trofimovskajae Omarov

Hordeum vulgare var. multispiculum Trofim.

Hordeum vulgare subsp. antasiaticum Bachteev

Hordeum vulgare var. patimatae Omarov

Hordeum vulgare var. ismailii Omarov

Hordeum vulgare subsp. medioasiaticum Bachteev

Hordeum strobelense Chiov.

Hordeum revelatum (Körn.) A.Schulz

Hordeum vulgare var. saidii Omarov

Hordeum polystichon var. hackelii Chiov.

Hordeum vulgare var. glabriviride Trofim.

Hordeum laevipaleatum R.E.Regel

Hordeum taganrocense R.E.Regel

Hordeum vulgare subsp. tetrastichum (Stokes) Celak.

Hordeum stassewitschii R.E.Regel

Hordeum ircutianum R.E.Regel

Hordeum caspicum R.E.Regel

Hordeum tanaiticum R.E.Regel

Hordeum vulgare var. lvovii Omarov

Hordeum pamiricum Vavilov

Hordeum vulgare var. lukyanovae Omarov

Hordeum pyramidatum R.E.Regel

Hordeum transcaucasicum R.E.Regel

Hordeum hibernaculum R.E.Regel

Hordeum praecox R.E.Regel

Hordeum vulgare var. abdulbasirovii Omarov

Hordeum vulgare var. bachteevii Omarov

Hordeum horsfordianum R.E.Regel

Hordeum americanum R.E.Regel

Hordeum hibernans R.E.Regel

Hordeum juliae R.E.Regel

Hordeum pensanum R.E.Regel

Hordeum jarenskianum R.E.Regel

Hordeum septentrionale R.E.Regel

Hordeum lapponicum R.E.Regel

Hordeum mandshuricum R.E.Regel

Hordeum karzinianum R.E.Regel

Hordeum vulgare var. valentinae Omarov

Hordeum defectoides R.E.Regel

Hordeum durum R.E.Regel

Hordeum mandshuroides R.E.Regel

Hordeum polystichon Haller

Hordeum parvum R.E.Regel

Hordeum nekludowii R.E.Regel

Hordeum scabriusculum R.E.Regel

Hordeum walpersii R.E.Regel

Hordeum michalkowii R.E.Regel

Hordeum kiarchanum R.E.Regel

Hordeum kalugense R.E.Regel

Hordeum hirtiusculum R.E.Regel

Hordeum vulgare subsp. hexastichon (L.) Celak.

Hordeum himalayense Schult.

Hordeum vulgare var. pallidum Ser.

Hordeum nigrum Willd.

Hordeum leptostachys Griff.

Hordeum vulgare var. chungense Åberg

Hordeum vulgare var. sikangense Åberg

Hordeum vulgare var. revelatum Körn.

Hordeum sativum subsp. vulgare (L.) K.Richt.

Hordeum vulgare var. brachyurum (Alef.) Körn.

Hordeum sativum subsp. hexastichon (L.) K.Richt.

Hordeum vulgare var. hexastichon (L.) Asch.

Hordeum bifarium Roth

Hordeum distichon subsp. zeocrithon (L.) ?elak.

Hordeum distichum L.

 

 

越年生稈高50-100厘米光滑葉鞘兩側有葉耳葉片寬6-20毫米穗狀花序直立3-8厘米芒不計),每節生3枚結實小穗穎線形無脈8-14毫米頂端延伸成8-14毫米的芒外稃無毛5芒粗糙8-13厘米穎果成熟後與稃體粘著不易脫粒頂端具毛普遍栽培的重要糧食作物也是制啤灑及麥芽糖的原料變種裸麥青稞var nudum Hook f 穎果成熟後與稃體易分離我國西部常栽培三叉大麥 var. aegieeras (Nees ex Royle) Ai-tch ex Hook f 外稃頂端的芒呈三叉狀穎果與稃體易分離西藏最普遍栽培河北陝西江蘇四川等地也種植

 

 

 

Hordeum vulgare L.

Sp. Pl. 1: 84. 1753

1: 84 1753

Original Data:

Notes: (Stirps cult.)

 

^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^

 

大麥

 

대맥(大麥)

 

보리性溫一雲微寒味稜無毒

 

()이 온()하고 <일운(一雲)미한(微寒)> ()는 함()하고 무독(無毒)하다.

 

益氣調中止泄補虛實五藏久食令人肥健滑澤本草

 

익기(益氣), 조중(調中)하고 지설(止泄)하며, 보허(補虛), 오장(五臟)을 실()하게 한다. 구식(久食)하면 사람을 비건(肥建)하게 하며, 활택(滑澤)해 진다.[본초].

 


令人多熱爲五穀長本草

 

오곡(五穀)의 장()으로서 사람을 열다(熱多)하게 한다.[본초].

 


久食頭髮不白不動風氣暴食稍似腳弱爲下氣故也熟則益人帶生則冷損人本草

 

 

구식(久食)하면 두발(頭髮)이 희어지지 않고 풍기(風氣)가 동()하지 않는다. 폭식(暴食)하면 각약(腳弱)하는데 하기(下氣)하기 때문이다. 그러므로 숙()한 것은 인체(人體)에 유익(有益)하지만, ()한 것은 냉()하므로 인체(人體)를 손상(損傷)하게 한다.[본초].

 


大麥同小麥以秋種者爲良春種者氣不足故力劣本草

 

대맥(大脈), 소맥(小麥)은 가을에 심은 것이 좋다. 봄에 심은 것은 기부족(氣不足)하므로 효과가 적다[본초].

 


和鍼砂沒石子染鬚甚黑入門

 

침사(針砂), 몰석자(沒石子)와 화()해서 염색(染色)하면 발()이 흑색(黑色)이 된다.[입문].

 

 

 

靑顆麥

 

청과맥(靑顆麥)

 

 

보리性味與大麥同天生皮肉相離也色黃故亦謂之黃顆本草

 

성미(性味)가 대맥(大麥)과 동일(同一)하다. 본래(本來) ()와 육()이 분리(分離)되어 있는 것이다. 황색(黃色)이므로 황과(黃顆)라고도 한다[본초].

 

大麥麵

 

대맥면(大麥麵)

 

보리證平胃止渴消食療脹無熱躁勝於小麥本草

평위(平胃), 지갈(止渴), 소식(消食)하고 창만(脹滿)을 요()하고 소맥(小麥)보다 뛰어나고 조열(燥熱)함이 없다.[본초].

 

 

作餠食不動氣若暴食似動氣多食則益人本草

 

반식(飯食)하면 기()를 동()하지 않게 한다. 만일 폭식(暴食)하면 기()를 동()하고 다식(多食)하면 인체(人體)에 유익(有益)하다.[본초].

 

 

 

 

[동의보감(東醫寶鑑)]